‍ تکنیک های رفتار با گستاخی فرزندان

قدم اول: شناخت رفتار گستاخانه

وقتی لحن و محتوای گفته فرزندان خصمانه، تمسخرکننده، بی ادبانه و توهین آمیز است به احتمال زیاد فرزند دارای رفتار گستاخانه است که با این جملات در سنین پیش دبستانی شروع می شود: «مامان بد»، «بابای بد» و... در سنین دبستانی «ازت بدم می آید»، «اه بسه دیگه» یا ناسزاهای رایجی که شنیده است را بر زبان می آورد و به این ترتیب که بزرگ شد، اهانت به صورت مستقیم را به پدر و مادرش نشانه می گیرد: «ساکت شو»، «حوصله ات رو ندارم.»

 قدم دوم: انتخاب پیامد مناسب برای این رفتار

والدین نباید در مقابل این نوع فرزند، انعطاف پذیر باشند. اگر چیزی را کودک مان می خواهد و توسط ما قابل اجراست، نباید به او ارایه داد یا اجازه کاری را که دوست دارند انجام دهند را نباید به آنها داد. والدین باید کاری کنند تا فرزندشان با پیامد رفتار خود روبه رو شوند و بهتر است این پیامد مناسب، انجام شدنی و محدود باشد.

 قدم سوم: اعمال پیامد انتخاب شده

بهتر است این قدم به موقع و سریع انجام شود. والدین باید خیلی کوتاه و مختصر علت اتخاذ پیامد برگزیده را برای فرزندشان توضیح دهند، مثلا بگویند: «رفتارت قابل قبول نیست» و با این کاری که کردی نمی توانم طبق قرار قبلی اجازه بدهم به تولد دوستت بروی و....» کودک گستاخ بلافاصله در مقابل این اقدام از خود واکنش نامناسبی ارایه می دهد که باید بلافاصله قدم چهارم برداشته شود.

قدم چهارم: کناره گیری از معرکه و مجادله با فرزند گستاخ

پدر و مادر بعد از اعلام پیامد، باید فرزند را ترک کرده و به دنبال کار خود بروند و از هرگونه درگیر شدن و مجادله کردن بپرهیزند و درصدد دفاع از کار خود برنیایند. باید از تکنیک صفحه خط خورده استفاده کنند، یعنی مثل یک صفحه گرامافون قدیمی که وقتی خط می افتاد به علت گیر کردن سوزن، قسمتی از شعر تکرار می شد، والدین نیز با لحنی یکنواخت و تکراری حرف خود را خیلی کوتاه تکرار کنند. مثلا: ببخشید، نمی توانم اجازه دهم. این عمل سبب می شود که در نهایت فرزندتان از کارش معذرت خواهی کند، اما برای جلوگیری از تداوم رفتارهای گستاخانه، والدین باید پیامد انتخاب شده را با قاطعیت انجام دهند. از نکات قابل ملاحظه در این زمینه، این است که پدر و مادر باید حتما با یکدیگر هماهنگ باشند و در صورت رعایت قدم ها و مراحل فوق، اگر رفتار گستاخانه فرزندشان رفع نشد از مشاور و روان پزشک مشورت گیرند.

مرکز مشاوره آتاو- دکتر غلام عباس کوچکی