نام قدیم شهرستانک، «شارسونک» بوده است و با توجه به یافته‌های تاریخی، قدمت آن به قرن ششم هجری قمری برمی‌گردد. زمین حاصلخیز، شیب مناسب زمین، رود دائمی شهرستانک و چشمه‌هایی که از البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرند، کماکان این روستا را زنده نگه داشته‌اند و اگرچه این روستا تقریبا رو به نابودی و متروک شدن است، زیبایی‌های بی‌نظیر آن هنوز پا برجا است. با سفر به این روستا، علاوه بر لذت بردن از طبیعت، دوچرخه‌سواری، تماشای موتورسواران، پیک نیک، آب بازی و عکاسی، می‌توانید به دل تاریخ نیز سفر کنید و در میان جاذبه‌های تاریخی این منطقه به گشت و گذار بپردازید.

شهرستانک کجاست؟

شهرستانک، روستایی زیبا در دهستان «آسارا» از توابع بخش آسارا واقع در شهر کرج در استان البرز ایران است. شهرستانک در گذشته، مرکز بخش کن بود؛ اما زمانی که دهستان شمیران در اواخر سال ۱۳۲۶، تبدیل به بخش شد، دهستان‌های ارنگه و لورا و شهرستانک را ضمیمه بخش کرج کردند. این روستا در ۵۴ کیلومتری شمال غربی کرج و در مرز استان‌های البرز و تهران قرار دارد. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۲,۱۹۰ متر است و با وجود جاده‌ کوهستانی، دره سرسبز، باغ‌های میوه و کوچه‌باغ‌های زیبا، هرسال، بخصوص در فصل پاییز، گردشگران و طبیعت‌گردان بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. روستای شهرستانک از شمال به روستای «کسیل» و از جنوب به «کن»، «سولقان» و «امام‌زاده داوود» می‌رسد و از شرق به «شکرآب» و «آهار» و از غرب به «سرک»، «لانیز» و «شلینک» محدود می‌شود.

فاصله تهران تا شهرستانک:

فاصله تهران (میدان آزادی) تا شهرستانک از طریق آزادراه تهران شمال، حدود ۶۰ کیلومتر است و شما با یک ساعت رانندگی به آن می‌رسید. البته اگر می‌خواهید از جاده چالوس به شهرستانک بروید تا از پیچ و خم‌ها و زیبایی‌های این جاده خارق‌العاده لذت ببرید، مسیری دو ساعته با مسافت ۸۴ کیلومتر پیش روی شما است.

با ماشین شخصی:

مسیر تهران تا شهرستانک از طریق جاده کرج-چالوس: در ابتدا باید از تهران به سمت کرج رانندگی کنید و بعد از رسیدن به شهر کرج، خروجی جاده چالوس را بروید. بعد از طی کردن حدود ۴۴ کیلومتر در جاده چالوس و پس از عبور از روستای آسارا و ماهان و درده و نرسیده به گچسر، در سمت راست جاده به دوراهی شهرستانک می‌رسید که بر سر آن، یک تابلوی سبز رنگ بزرگ وجود دارد و مسیر رسیدن به شهرستانک را به شما نشان می‌دهد. پس از پیچیدن در دو راهی، کافی است یک مسیر آسفالته ۱۰ کیلومتری (حدود ۱۰ دقیقه) را طی کنید تا به شهرستانک برسید.

مسیر تهران تا شهرستانک از طریق آزادراه تهران-شمال: در ابتدا باید از تهران به اتوبان شیخ فضل الله بروید و قبل از رسیدن به آزادراه تهران-کرج، از خروجی اتوبان آزادگان شمال، خارج شوید. از ابتدای این نقطه تا روستای شهرستانک، حدود ۵۰ کیلومتر راه است. اتوبان آزادگان، پس از عبور از اتوبان خرازی به آزادراه تهران-شمال تبدیل می‌شود. پس از طی کردن مسیری ۴۰ کیلومتری در آزادراه تهران-شمال باید وارد جاده چالوس شوید و پس از چند دقیقه از خروجی سمت چپ جاده، وارد جاده شهرستانک شوید تا با رانندگی در مسیری ۹ کیلومتری به شهرستانک برسید. از هر مسیری که به شهرستانک رسیدید، ماشین خود را قبل از روستا در یک محوطه پارک کنید و از آنجا را به صورت پیاده ادامه دهید.

کوهنوردی و پیاده‌روی:

شما می‌توانید ازقله توچال نیز به شهرستانک بروید. در این مسیر کوهنوردی باید از سمت غرب توچال به سمت پایین بروید تا پس از حدود یک ساعت پیاده‌روی به قله شاه‌نشین در شهرستانک برسید. از آنجا تا انتهای مسیر، حدود یک ساعت و نیم پیاده راه است؛ البته مسیر بسیار راحت و سبک است و شما را اذیت نخواهد کرد.  پس از حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی از قله شاه‌نشین از روستا خارج و وارد راه ییلاقی بیرون روستا می‌شوید. شما می‌توانید سری به کوچه باغ‌های اطراف بزنید و از گشت و گذار در آن‌ها لذت ببرید یا راه مستقیم را در پیش بگیرید تا به کاخ ناصری برسید. جاده ناصری از گذشته‌های دور، مسیر ارتباطی شهر ری و مازندران بوده است و در دوران قاجار، توسعه پیدا کرد. این جاده از شهرستانک می‌گذرد و کوهنوردان کماکان از آن استفاده می‌کنند. شما همچنین می‌توانید با تله کابین توچال به ایستگاه هفتم بروید و از آنجا با طی کردن یک مسیر ۳٫۵ ساعته در یک راه پاکوب با شیب منفی، خود را به کاخ ناصری برسانید و از آنجا به بقیه روستا سر بزنید.

با وسایل حمل و نقل عمومی:

مسیر با تاکسی یا اتوبوس‌های شمال: اگر قصد دارید با تاکسی یا اتوبوس‌هایی که از جاده چالوس به سمت شهرهای شمالی می‌روند، به شهرستانک سفر کنید، در دوراهی شهرستانک پیاده شوید و منتظر خودروهای عبوری شوید. البته در نظر داشته باشید که ممکن است در زمان برگشت، وسیله نقلیه مناسبی پیدا نکنید یا زمان زیادی معطل شوید؛ پس به شما توصیه می‌کنیم که با تورهای مسافرتی (از مبدا تهران یا کرج) یا وسیله نقلیه شخصی به شهرستانک بروید، مگر اینکه قصد داشته باشید از لب جاده تا روستا را هم پیاده بروید.

بهترین زمان سفر به شهرستانک:

آب و هوای شهرستانک، معتدل و سرد است و زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی معتدل و دلپذیر دارد. بیش از پنج ماه در سال در شهرستانک، یخبندان است و شهرستانک، یک روستای ییلاقی به شمار می‌آید. سفر به این روستای خارق‌العاده زیبا در هر فصلی، لطف خودش را دارد و بهترین زمان سفر به شهرستانک، کاملا به مناظر مورد علاقه شما بستگی دارد.

اگر به منظره درختانی پر از شکوفه علاقه دارید، در فصل بهار که هوا هنوز کمی سرد است، به شهرستانک بروید و با کسب اجازه محلی‌ها از درختان توت و آلبالو، میوه بچییند. فصل تابستان نیز در این روستا با چشم‌انداز درختان سرسبز و باغ‌های میوه، زمانی فوق‌العاده برای سفر و فرار از گرما به شمار می‌آید؛ زیرا هوا کاملا معتدل و دلپذیر است. تابستان در شهرستانک با شب‌هایی سرد و روزهایی نسبتا گرم‌تر، یکی از بهترین زمان‌های سفر به این روستا است.

فصل پاییز، یکی از زیباترین فصول در این منطقه است و شاید بتوان آن را بهترین زمان سفر به شهرستانک دانست. آب و هوای معتدل در کنار منظره برگ‌های زرد و نارنجی درختان، فضایی جادویی و افسانه‌ای خلق می‌کنند که امکان ندارد خاطره آن را فراموش کنید. شما در این فصل می‌توانید از محلی‌ها، توت و آلبالوی خشک شده بخرید که محصول خود آن‌ها است.  فصل زمستان در شهرستانک، بسیار سرد و برفی است؛ اما اگر از سرما فراری نیستید و به چشم‌انداز درختان سفیدپوش علاقه دارید، در این فصل هم به شهرستانک سر بزنید.

تاریخچه شهرستانک:

گفته می‌شود در حدود ۴۰۰۰ سال پیش، وجود منبع آب و یک چشمه پر آب در این منطقه، سبب شده است تا مردمی که در کوهپایه‌های البرز زندگی می‌کردند، در اطراف رودخانه دائمی شهرستانک، جمع شوند و یک روستا را شکل بدهند؛ البته قدمت ثابت شده این روستا با توجه به یافته‌های تاریخی، مربوط به قرن ششم است. تا چند ده سال قبل، زمانی که خاک روستا را برای ساخت و ساز زیر و رو می‌کردند با قبرهایی روبه‌رو می‌شدند که به گفته محلی‌ها، متعلق به زرتشیان هستند؛ زیرا رو به قبله ساخته نشده‌اند. پس از شکل‌گیری روستا، به دلیل آب و هوای معتدل و خاک مناسب برای کشاورزی و دام‌پروری، تمام روستاهای کوچک اطراف از بین رفتند و روستای شهرستانک به وجود آمد.

پوشش گیاهی و جانوری شهرستانک:

انواع گیاهان دارویی و سبزیجاتی مانند پونه، الک شورک و قارچ کوهی، ریواس و غیره در شهرستانک می‌رویند که اهالی روستا آن‌ها را می‌چینند و خشک می‌کنند. در هر گوشه‌ای از این روستای ییلاقی، عطر و بوی این گیاهان و سبزیجات معطر به مشام می‌رسد و بیینده را مدهوش می‌کند. از انواع گونه‌های جانوری که در شهرستانک زندگی می‌کنند، می‌توان به روباه، شغال، خرگوش، آهو، گرگ، قوچ، میش، بز کوهی و کبک اشاره کرد.

امکانات شهرستانک:

اگر برای سفری یک‌روزه به شهرستانک می‌‌روید، بهتر است صبح زود راه بیفتید و تا عصر در این روستای زیبا به گشت و گذار بپردازید. در سفر به روستای شهرستانک، بهتر است وعده‌های غذایی خود را همراه ببرید؛ البته شاید بتوانید در روستا، آش یا یک غذای سبک پیدا کنید؛ اما فروشگاه یا مغازه‌ای که تمام اجناس مورد نیاز شما را داشته باشد، در شهرستانک وجود ندارد. ماست و پنیر محلی شهرستانک، نیز مشهور است و شما می‌توانید برای ناهار از مغازه آقای غلامی، ماست بگیرید که واقعا طعم لذیذ و بی‌نظیری دارد و بهتر است تجربه مزه کردن آن را از دست ندهید. مسجد جامع، مسجد صاحب الزمان، مسجد صفا، حسینیه شهدا، مرکز بهداشت در داخل روستا و آلاچیق‌هایی برای برپایی کمپ، چندین سرویس بهداشتی و یک بوفه کوچک در کنار کاخ ناصری از امکانات این روستا هستند. شما می‌توانید برای نماز و استفاده از سرویس‌های بهداشتی به مسجدهای روستا بروید.

اقامتگاه و ویلا در شهرستانک:

امکانات اقامتی مانند هتل یا اقامتگاه در روستای شهرستانک وجود ندارند؛ اما شما می‌توانید در شهرهای نزدیک از جمله تهران، کرج، مرزن آباد و غیره اقامت کنید و برای سفری یک‌روزه به شهرستانک بیایید. البته می‌توان در آلاچیق‌های داخل روستا یا اطراف کاخ ناصری کمپ نیز کرد؛ فقط در انتخاب محل چادر برپا کردن به تعرض نکردن به حریم باغ‌های میوه و عدم ایجاد مزاحمت برای ساکنان روستا توجه کنید.

توصیه‌های مهم در سفر به شهرستانک:

چیدن میوه از باغ مردم روستا، بدون اجازه گرفتن از آن‌ها کار درستی نیست و در صورت تمایل، شما می‌توانید محصولات‌ آن‌ها را خریداری کنید. در نظر داشته باشید که ورود بدون اجازه به باغ، باعث ایجاد تنش میان اهالی و گردشگران می‌شود و مشکلاتی جدی به وجود می‌آورد.

گشت و گذار در شهرستانک به صورت پیاده انجام می‌شود؛ برای همین بهتر است که از آمادگی جسمانی مناسبی برخوردار باشید و کفش و لباس مناسب بپوشید.

امکانات رفاهی محدودی در شهرستانک وجود دارند؛ پس سعی کنید که تمام وسایل لازم برای سفر به این روستا را از قبل تهیه کنید.

تابلوهای راهنمای زیادی در شهرستانک وجود ندارند؛ پس قبل از سفر به کمک گوگل مپ یا نقشه، مسیر حرکت خود را پیدا کنید یا از اهالی روستا کمک بگیرید. بهترین گزینه‌ای که در اختیار شما است، سفر با تورهای گردشگری به این منطقه است.

وسایل لازم برای سفر به شهرستانک:

یکی از پرطرفدارترین فعالیت‌هایی که می‌توان در شهرستانک داشت، پیاده‌روی است؛ پس لباس مناسب با توجه به فصل، بارانی، کفش مناسب، عینک آفتابی، کرم ضدآفتاب و در صورت تمایل باتوم کوهنوردی را فراموش نکنید. در نظر داشته باشید که در روستا و مسیر پیاده‌روی تا کاخ هیچ امکانات رفاهی‌، به غیر از چند خواروبار فروشی وجود ندارد. غذا، آب آشامیدنی، زیرانداز، میان وعده، کیسه زباله، داروهای مهم، پول نقد، شارژر موبایل، پاور بانک، چادر مسافرتی، هیزم و زغال، کبریت، بادگیر و پتو و لوازم خواب از دیگر ملزومات سفر به این روستا هستند.

فرهنگ مردم شهرستانک:

پس از یک آتش‌سوزی گسترده در سال ۱۳۷۲، بیشتر خانه‌های روستا در آتش سوختند و با کم شدن جمعیت، خانه‌ها متروک و مخروبه شدند. تنها ساکنان دائمی روستا به نوسازی خانه‌های خود پرداختند و بقیه خانه‌ها به دلیل مهاجرت روستاییان، به حال خود رها شدند. البته بیشتر خانه‌های سوخته، قابل تعمیر هستند؛ اما درآمد کم اهالی روستا و هزینه‌های بالای مرمت، سبب مهاجرت یا تعمیرنکردن خانه‌ها شده است. جمعیت این روستا بر پایه سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ ، ۱,۰۴۸ نفر (۳۱۷ خانوار) بوده ‌است؛ اما باید بدانید که جمعیت روستا در فصول مختلف سال، متغیر است. باغداری، شغل اصلی مردم شهرستانک است و علاوه بر آن، مردم به دامداری، تولید محصولات لبنی، کشت غلات، پرورش زنبور عسل، جاجیم و شالبافی هم مشغول هستند. اهالی روستای شهرستانک، مسلمان هستند و به زبان فارسی و مازنی سخن می‌گویند.

حسین کریمان در جلد دوم کتاب قصران کوهسران نوشته ‌است:

منطقه قصران باستانی شامل مناطق لاوشان، فشم، شمشک، گاجره و روستاهای کوهپایه‌ای توچلال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود. زبان عمومی مردم قصران لهجه‌ای از زبان باستانی پهلوی است که زبان طبری یا مازندرانی، که از ریشه زبان‌های دیرین ایرانی است و عربی و اندکی ترکی، بدان درآمیخته و از زبان دری نیز در قرون اسلامی تاثیر یافته ‌است و هر چه از ری به مازندران نزدیک‌تر شوند، بر میزان لهجه مازندرانی به همان نسبت افزوده می‌شود؛ چنان‌که در لهجه میگون و شهرستانک و لالان و زایگان و روته و گرمابدر و شمشک و دربندسر زبان مازندرانی غلبه دارد.

گردو، انواع میوه، عسل، لبنیات، گیاهان دارویی مانند پونه و قارچ کوهی و جاجیم و شال از جمله سوغات‌های شهرستانک هستند. جالب است بدانید که اهالی شهرستانک، علاوه‌ بر مصرف زردآلوی تازه، آن را «پله» یا برگه‌برگه می‌کنند تا پس از خشک شدن به همراه هسته‌های آلوی تفت داده شده در نمک، به‌عنوان آجیل بخورند. پس از خرید برگه زردآلو نیز در شهرستانک غافل نشوید. در طی سفر به این شهر حتما از جاذبه های این روستا دیدن کنید و لذت ببرید.

فروشگاه اینترنتی سیتی مهر شما را به دیدن این مکان زیبا دعوت می‌کند.