شواهد و قرائن نشان می دهد که بنه وار از هزاران سال پیش سکونتگاه گرمسیری طایفه آسترکی بوده است.بطوریکه نقشة جغرافیایی دورة ساسانیان ( نقشة شماره 1700، دورة نقشه های تاریخی سحاب ) نشان می دهد نام آن در زمان ساسانیان ( آسترآباد اردشیر ) بوده که درکناره های کارون به ثبت رسیده است. هر چند آثار تمدنی آن به دورة باستان بر می گردد اما با به قدرت رسیدن امیرتاجمیرخان بهرامسری آسترکی فرزند بابک شاه در سال 924 ه ق و برگزیده شدن ایشان به حکومت بختیاری از سوی شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی مرکز حکومت بختیاری را از ایذه به بنه وار آسترکی منتقل نمود. ابنیه و ساختمانهای فراوانی در عهد سه تن از خوانین بزرگ بختیاری ـ از جمله تاجمیرخان بهرامسری آسترکی و پسرش میر جهانگیرخان و خصوصاً نوه اشخلیل خان آسترکی در بنه وار و اطراف آن ساخته شد. از این جهت به آن بنه وار« خلیل خان » نیز می گویند. از آنجائیکه مرکز حکومت بختیاری هفت لنگ و چهارلنگ نیز بوده به بنه وار« هفت و چهار» نیز شهرت دارد. علامه دهخدا در لغتنامه مشهور خود از آن به نام بنه وار « هفت لنگ » نام برده است.
از دودمان میرجهانگیرخان بختیاری آسترکی، آثار و ابنیه تاریخی معظمی در نقاط مختلف بختیاری بجا مانده است که از آن جمله خرابه های سردشت نزدیک دزفول و بُنه وار در منطقه گرمسیر و همچنین در دیمه و چغا خور در سردسیر می باشد.آثار و جامانده های تاریخی از این دودمان در نقاط گرمسیری بختیاری ، گواه بارزی بر شوکت و جلال زیاد آنها بوده است.آثار و ابنیه بُنه وار از شکوه و عظمت خاصی برخوردار بوده و چنانکه از پس مانده های آن، استنتاج می شود. بسیار بزرگ و وسیع بوده زیرا در این محل علاوه بر حاکم و رئیس کل، سایر رؤسا و کلانتران و بزرگان ایل در جوار مقر حکمروایی خان، دارای ساختمانها و منازل متعددی بوده اند و هم اکنون نیز پاره ای از آن آثار که بیشتر به قصر اصلی خان بزرگ ( یکی از خوانین آسترکی ) بوده به چشم می خورد که قسمتهای مختلفه آن از قبیل نقارخانه، دفتر خانه ، فراش خانه و حمامهای بزرگ ( دلیل بر وجود تمدن آنهاست ) مشهود است.ضمناً در محل مزبور میدانی بوده که سواران و رزم آوران بختیاری در آنجا به چوگان بازی و سوارکاری می پرداخته اند.علاوه بر آثار یک شهر بزرگ دیوانی که توصیف شد، سنگ نوشته بزرگی در روی یک تپه در باختر بنه وار وجود دارد که به دستور میرجهانگیرخان بهرامسری آسترکی حکاکی شده است. همچنین بر روی رودخانه « تلوک» که از کنار بنه وار می گذرد به دستور و همت خلیل خان بهرامسری آسترکی، سدی احداث شد و کانالی به سوی شهر کشیده شده است که هم اکنون آثار آن پابرجاست. یکی دیگر از نقاط دیدنی بنه وار، چشمه ای است که به نام چشمه« بی بی ترخون» همسر مرحوم خلیل خان معروف است. ایشان یکی از زنان نامدار بختیاری در زمان صفویه بوده است.
منطقه ای که اکنون به نام شهرستان لالی نامبرداراست، در زمانهای پیش بنام بنه وار آسترکی و یا آسترآباد اردشیر معروف بوده است، اما به مرور زمان تحلیل رفته و مناطق مجزایی از آن جدا شده است. شهر تاریخی بنه وار آسترکی در دامان کوه « گریوه » در30 کیلومتری شرق لالی کنونی و 85 کیلومتری شمال شرقی مسجدسلیمان واقع گردیده است و از ابتدای صفویه تا پایان زندیه مرکز حکومت بختیاری بوده که حاکمین و فرمانروایان آنها خوانین آسترکی بوده اند تا اینکه در زمان آغامحمدخان قاجار با شکست ابدالخان آسترکی نوادة خلیل خان و شکست طایفه آسترکی این شهر را از دست دادند و هم اکنون گروهی از طایفة بامدی(بابا احمدی) در آنجا ساکن هستند. پس از رانده شدن آسترکی ها ازشهربنه وار، سرگذشت بنه وار و حاکمین آن سینه به سینه درخانواده ما روایت شد تا به زمان من رسیدکه دردوران کودکی بارها بزرگی و عظمت« بنه وار» را هم ازپدرم و هم در« سرو = گاه گریو» (یعنی مرثیه های آهنگین که زنان بختیاری پس از رویداد های تلخ می خوانند.) مرحوم مادربزرگم دریافتم که همواره چنین زمزمه می کرد:
ای تلوک،چم تلوک،چم تلوک رو(رود)
دال کنده چم تلوک دال همه کو
گرچه مضمون و مفهوم این شعرگویای حقیقت راستینی است و نشان دهنده بعد سیاسی و استراتژیک «بنه وار» است که همه رؤسا و کلانتران سایر طوایف بختیاری برای بارعام و تحویل مالیات در« بنه وار» حضور خان بزرگ می رسیدند تا حاکم خودرا ملاقات کنند. اما شوربختانه درسالهای اخیرعده ای همانند جمهوری های تازه استقلال یافته که در روزگاری نه چندان دور(صد سال پیش) جزو خاک ایران بودند اقدام به تاریخ سازی جعلی نموده اند و تاریخ «بنه وار» و صاحبان آن را مورد تحریف قرارداده اند. فروشگاه اینترنتی سی تی مهر شما را به دیدن این مکان زیبا و تاریخی دعوت میکند.
دیدن از این جاذبه استان خوزستان را به شما گردشگران عزیز پیشنهاد می کنیم.
ثبت دیدگاه
0 دیدگاه