مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان استان اصفهان

مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان استان اصفهان

از جاذبه های گردشگری و تاریخی کاشان مسجد و مدرسه آقا بزرگ است که بنای مسجد و مدرسه آقابزرگ یکی از باشکوه ترین و زیباترین مساجد دوره قاجار در ایران به شمار می آید. این بنا در خیابان فاضل نراقی کاشان واقع شده است. ساختمان این مدرسه با سرمایه حاج محمد تقی خانبان طی سال های ۱۲۵۰تا۱۲۶۰ هجری قمری جهت استفاده نماز جماعت و درس و بحث داماد خود، ملا مهدی نراقی دوم، ملقب به آقابزرگ بنا شده و به این نام معروف شده است.

 

 

 

 

معمار این بنا شخصی به نام استاد حاج شعبان بوده است. تمامی این بنا از جمله گنبد که جزو بزرگترین گنبدهای آجری است با آجر ساخته شده و تزئینات بکار رفته در این بنا عبارت است از: کاشی کاری، آجرکاری، کتیبه های نفیس گچی و کاشی، مقرنس کاری، خطاطی ثلث و نستعلیق و نقاشی، که نقاشی این مدرسه توسط استاد محمد باقر قمصری صورت گرفته است. کتیبه های خطوط مسجد توسط اساتید برجسته خوشنویس کاشان از جمله: محمد ابراهیم (جد خاندان معارفی)، محمد حسین (جد خاندان ادیب) و بسلمه های طغری توسط سید صادق کاشانی نوشته شده است. این مسجد دارای سردر زیبایی است که سقف آن با مقرنس های معلق گچی و نقاشی تزئین یافته و دیوارهای جلوخان از کتیبه بالای سردر تا کف تختگاه های طرفین درگاه با کاشی های خشتی الوان پوشیده شده است.

 

 

 

 

هیات اصلی بنا و گنبد و بارگاه با شکوه آن به واسطه عظمت ساختمان و طرح عالی و نقشه بی نظیر به خصوص دقایق و فنون معماری اصیل ایرانی که در آن بکار برده شده، یکی از بناهای مهم ایرانی اسلامی بشمار می رود. پس از ورود به محوطه مدرسه، دو صحن فوقانی و تحتانی و حجره های محل سکونت طلاب و گنبد آجری با شکوه و گلدسته های دو طرف آن خود نمایی می کند. علاوه بر این دو حیاط خلوت، آب انبار بزرگ، شبستان دیگری در پشت گنبد، ساختمان مسجدی که در جنب گنبد واقع است و محراب کاشی کاری واقع در شبستان جنب گنبد که در حقیقت مجموعه ای است از هنرهای کاشی کاری، گچبری، کتیبه نویسی، مقرنس کاری ونقاشی، از جمله متعلقات این بنای عظیم است. مسجد آقابزرگ از نظر پلان جزو مساجدی است که دارای سه شبستان می باشد و نکته مهم وقابل توجه در این محل تلفیق مسجد و مدرسه است. تمامی بنا با آجر ساخته شده و تزئینات بکار رفته در آن جذابیت خاصی به این بنا بخشیده است.

 

 

 

 

در خیابان فاضل نراقی کاشان و در مجاورت بقعۀ خواجه تاج الدین، بنای باشکوهی قرار گرفته که جزء واپسین بناهای سبک معماری اصفهانی است.در زمان محمد شاه قاجار، روحانی بزرگی در کاشان زندگی می کرد که پدر و برادرانش نیز از روحانیون بزرگ شیعه محسوب می شدند. این روحانی بزرگ ملامحمد مهدی نراقی پسر ملا مهدی و برادر ملا احمد فاضل نراقی بود.خانوادۀ ملا محمد مهدی اصالتاً از مردم نراق کاشان بودند. ملا محمد مهدی آنچنان مورد توجه پادشاه قاجار قرار گرفت که به دستور شاه به آقا بزرگ شهرت یافت.تا پیش از این پدر ملا محمد مهدی، در کاشان آقا بزرگ خوانده می شد و پسرش ملا محمدمهدی آقا کوچک. ولی پادشاه قاجار به دلیل ارادتی که به ملامحمد مهدی پیدا کرده بود، دستور داد تا او را نیز آقا بزرگ بخوانند.ارادت پادشاه قاجار به آقا بزرگ دوم در آن اندازه شد که به حاکم کاشان، حاج محمدتقی خانبان دستور دارد که برای آقا بزرگ مسجد و مدرسه ای برا وعظ و خطابه و تدریس بنا شود.

 

 

 

 

مسجد و مدرسۀ آقا بزرگ کاشان یکی از واپسین شاهکاری های معماری ایرانی است که به سبک معماری اصفهانی ساخته شده است.گنبد مسجد با دو گلدسته بر روی هشت پایۀ باز بنا گشته است. هوای کاشان در تابستان بسیار گرم است،بنابراین معمار بنا فضای گنبدخانه را به روی ستاوندی بنا کرده که از اطراف باز است تا هوای در گنبد خانه در جریان باشد.ارتفاع گنبد مسجد آقابزرگ از سقف تا نوک گنبد حدود ۱۸ متر است. و محیط دایره ای گنبد در حدود ۵۰ متر. این گنبد از بزرگترین گنبدهای دورۀ قاجار است.

 

 

 

 

مسجد و مدرسه ای با گودال باغچه

صحن(میانسرای) مسجد به شیوۀ گودال باغچه ای ساخته شده است. گودال باغچه ها به حیاط ها و صحن های دو طبقه ای گفته می شود که حیاط باغچه دار  آن در طبقۀ زیرین بنا شده است.گودال باغچه ها به خنک شدن طبقۀ زیرین کمک می کنند و از شدت تبخیر آب در تابستان جلوگیری می کنند.دورتا دور گودال باغچه حجره های مدرسه قراگرفته است.مدرسه آقا بزرگ در زیر مهتابی جلوی پیشخان از مسجد جدا می شود . وجود دو بادگیر و سردابی فضای مدرسه را در تابستان خنک می کند.

 

 

 

 

خنکای هوا در مسجد و مدرسه آقا بزرگ

 ویژگی شاخص بنای مسجد و مدرسۀ آقا بزرگ، مهندسی تهویه هوای این بنا است. علاوه بر بادگیرها که کاربری آن در معماری ایران مشخص است، ساختن گنبد خانه به روی فضایی باز گردش جریان هوای را میسر کرده است.گویی معماران زبردست مسجد آنچنان متوجه گرمای هوا در کاشان بوده اند که کوشیده اند از چندین جهت فضای مسجد را خنک کنند.وجود گنبدخانه به روی ستاوند، گودال باغچه میانسرا و بادگیرها و سرداب بنا گواه این امر است.

دیدن از این مکان مذهبی و تاریخی کاشان را به شما گردشگران عزیز پیشنهاد می کنیم.

ثبت دیدگاه

ابتدا وارد شوید
0 دیدگاه

جدیدترین ها

جشنواره یلدای سی تی مهر
جشنواره یلدای سی تی مهر
@علیرضا کرباسی 1402/09/29

66 هزار تومان تخفیف با ارسال رایگان

جلب توجه در فروشگاه اینترنتی
جلب توجه در فروشگاه اینترنتی
@علیرضا کرباسی 1402/05/10

در این مقاله می خوانید که چطور توجه بیشتری از بازدید کنندگان خود دریافت کنید

استراتژی قیمت گذاری محصولات
استراتژی قیمت گذاری محصولات
@علیرضا کرباسی 1402/05/10

در این مقاله به استراتژی ها و تکنیک های ترغیب کننده برای قیمت گذاری روی محصولات می پردازیم.

عطر و ادکلن های متنوع
1402 mbk1
1402 mb2c2
به استقبال روزهای گرم
1402 mbk22
1402 mbk2