تالاب زیبای گندمان یکی از مناطق بسیار مناسب برای پرنده‌نگری و دیدن پرندگانی است که شاید دیدنشان در زندگی عادی کمی عجیب باشد. تالابی که بیش از یک میلیون سال عمر دارد، می‌تواند دیدنی جذابی برای گردشگران باشد. البته این تالاب علاوه‌بر عمر بالا، داستان‌های زیادی هم در طول تاریخ داشته و از جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است.

برای مثال، منطقه ییلاقی خاندان سلطنتی به شمار می‌رفته و بهرام گور در این مکان شکار می‌کرده. تالاب گندمان بروجن یکی از 10 تالاب برتر کشور برای پرنده‌نگری و همچنین یکی از 105 زیستگاه مهم پرندگان کشور است. گفته می‌شود که دفتر تحقیقات بین‌المللی پرندگان آبزی لندن نیز، نام این تالاب زیبا را در لیست خود دارد.

طبیعت تالاب گندمان

تالاب گندمان، از آب‌گیرهای حوضه آبریز آب بلاغ است. بخشی از خروجی تالاب زیبای چغاخور که در استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته هم به این تالاب می‌ریزد. البته به جز این، آب تالاب از طریق بارندگی‌ها و همچنین چشمه‌هایی چون گل بزرگ، گل کوچک، نصیرآباد و مرادان نیز تامین می‌شود.

شاید از دور که به آن نگاه کنید به نظر خالی بیاید، اما وقتی که نزدیک می‌روید، متوجه می‌شوید که چه تعداد زیادی از پرندگان کوچک و بزرگ در آن مشغول به زندگی هستند. پرندگان کوچک و بزرگی که اگر بتوانید با یک دوربین شکاری یا عکاسی خوب به آن‌ها نگاه کنید، شگفت‌زده خواهید شد. اگر بدانید که برخی از این پرندگان از چه فاصله دوری مهمان این تالاب هستند، شاید با دید دیگری به آن نگاه کنید. امانت‌هایی که باید در فصل مناسب به کشور و دیار خود برگردند.

پوشش گیاهی و جانوری تالاب گندمان

مهم‌ترین جانورانی که در این منطقه زندگی می‌کنند، پرندگان هستند. برخی از آن‌ها ترسی از شما ندارند و در فاصله نزدیک دیده می‌شوند، اما بسیاری از آن‌ها در فاصله دورتر آشیانه کردند. بهترین کار این است که ساکت و آرام در گوشه‌ای بنشینید تا احساس آرامش کنند و خیلی دور نروند. از حدود 30 گونه مهاجری که هر ساله به تالاب گندمان سفر می‌کنند، می‌توان به باکلان، سلیم، کوکر، حواصیل، آنقوت، لک لک، یلوه، مرغابی و … اشاره کرد. اما این تالاب پرندگان ثابتی چون چنگر، سنقر و انواع پرندگان شکاری نیز دارد. یلوه سبز نیز از پرندگان نادر به شمار می‌رود که در سال 1398 برای اولین بار در این تالاب مشاهده شد که به دلیل زیبایی و ترکیب خاص رنگی، اهمیت بالایی در پرنده‌نگری دارد.

به‌علاوه اگر کمی دقت کنید، در فاصله کمی از تالاب می‌توانید تعداد زیادی هدهد ببینید که پرنده بسیار زیبایی است و بیشتر روی زمین دیده می‌شود. پرندگان شکاری که بر فراز آسمان پرواز می‌کنند، ابهت خاصی دارند و اگر بتوانید صحنه شکار کردنشان را ببینید، شاهکار کرده‌اید. البته گونه‌های جانوری تالاب گندمان تنها به پرندگان ختم نمی‌شود. انواع خزندگان چون مار و قورباغه‌، ماهی‌هایی چون سفیدکولی، سیاه ماهی هم در آن زندگی می‌کنند.

همچنین مرغزار زیبایی در اطراف آن وجود دارد که متاسفانه محلی برای چرای دام شده است. هنگامی که در داخل این مرغزار قدم می‌زنید، آثار زیادی از حلزون‌های زیبا و مختلف می‌بینید که روی زمین پراکنده شده‌اند. پستاندارانی چون شغال، گرگ، روباه و خرگوش نیز در این منطقه گزارش شده‌اند که جذابیت آن را دوچندان می‌کنند. به علاوه گیاهان زیادی هم در این منطقه مرطوب رشد می‌کنند از جمله نی، نخل مرداب، زنبق، درخت بید و … . در اطراف تالاب، زمین‌های زراعی ذرت و باغ‌های سیب زیادی می‌توانید ببینید.

بهترین زمان بازدید از تالاب گندمان

بهترین زمان بازدید، فصل بهار و اواخر تابستان است که هوا مطبوع و دلپذیر است. هوای این منطقه در فصل زمستان به شدت سرد می‌شود. اما زمستان هم زیبایی خاص خود را دارد و ممکن است برای برخی گردشگران و به ویژه طبیعت‌گردان جذابیت داشته باشد.

چه طور به گندمان برویم؟

تالاب گندمان دسترسی بسیار راحتی دارد و برای رسیدن به آن باید اول به استان چهار محال و بختیاری بروید و از آنجا از جاده ای بلداجی که به بروجن می رسد، به شهر گندمان بروید. در شهر گندمان، به خیابان مطهری رفته، مسیر این خیابان را ادامه بدهید تا قبل از اینکه خیابان تمام شود، در سمت راست تان به جاده تالاب گندمان بروید.

متاسفانه در این چند سال که گذشت، اصلا اتفاق های خوبی برای تالار نیفتاد و حدود ۸۰ درصد آب آن رو به خشکی است، بنابراین خطر خشکسالی، مهم ترین خطری است که این تالاب را تهدید می کند. بارش کمتر باران، برداشت بی رویه ی آب برای مصرف های کشاورزی و رعایت نکردن، از دلایل اصلی خشک شدن تالاب است.

با این حال هنوز هم این تالاب دیدنی است و به خصوص در فصل زمستان که آب آن بیشتر از همیشه می شود، پر گردشگر تر هم می شود. همچنین در فصل زمستان، پرنده های مهاجر به این تالاب می آیند و چشم انداز آن را از همیشه زیباتر می کنند.