برخی از اهل هنر، برترین یادگار علی حاتمی را «سوته‌دلان» می‌دانند، برخی دیگر «مادر»، و عده‌ای لیلا حاتمی. در این میان، شاید بتوان برترین یادگار شاعر سینما راشهرک غزالی دانست؛ مجموعه‌ای که تمامی فیلم‌های تاریخی مربوط به دوره‌ی قاجار و پهلوی در آن ساخته شده و می‌شود؛ و البته تعداد زیادی از فیلم‌های تاریخیِ ادوار دیگر نیز در همین مجموعه‌ی عظیم، این یادگار سترگ «شاعر سینما» فیلمبرداری شده است.

انگیزه‌ی اصلی مرحوم حاتمی از ساخت شهرک سینمایی غزالی، ساخت سریال «هزاردستان»، با بازیِ اسطوره‌هایی چون عزت‌الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، علی نصیریان، جهانگیر فروهر، داوود رشیدی و دیگران. خود مرحوم علی حاتمی درباره‌ی ساخت شهرک غزالی گفته است: «وقتی کار ساخت شهرک غزالی را شروع کردم جوانی بودم و وقتی از در شهرک غزالی درآمدم، پیرمردی شده بودم.» درباره‌ی وسواس مرحوم حاتمی گفته‌اند که در این حد دقت داشت که یک بار کار ضبط فیلم «بابا شمل» را برای استفاده از یک دکمه‌ی پلاستیکیِ نقره‌ای‌رنگ که البته لعاب فلز داشت متوقف ساخت و گفت در زمان قاجار پلاستیک وجود نداشته؛ و با وجود این‌که آن دکمه کاملاً حالت فلزوار داشت، باز هم استاد را راضی نمی‌ساخت.

با توجه به این وسواس و دقت، و با توجه به علاقه‌ای که مرحوم حاتمی به فرهنگِ اواخر عصر قجر و اوایل دوره‌ی پهلوی داشت، می‌توان انتظار داشت که شهرک غزالی را در اوج دقت و امانت و شباهت به ایرانِ آن موقع ساخته باشد. از ساخته‌های بسیار مشهور این مجموعه، یکی سردر و نمای «گراند هتل» است؛ و دیگر وجود و بعضاً تردد خودروهای قدیمی بر سنگفرش خیابان‌های کهنه‌نمای آن هنگام. برای کسانی که دلبستگی و علاقه‌ای به زندگی در طهران قدیم دارند و آرزو می‌کنند که ای کاش در صلح‌وصفا و آرامش و پاکیِ آن روزگار به دنیا آمده بودند، بازدید از شهرک غزالی و گراند هتل و خیابان‌های زیبای این شهرک، فرصتی بی‌نظیر است.

برای بازدید به شهرک سینمایی غزالی که بروید درست رو به روی در ورودی مجسمه‌هایی از اساطیر بازیگری ایران که شاهکار هزاردستان را برای ما به یادگار گذاشته‌اند از جمله استاد جمشید مشایخی، محمد علی کشاورز، علی نصیریان، عزت الله انتظامی و داوود رشیدی را می‌بینیم و متوجه می‌شویم که اینجا با شاهکارهای دیگری رو به رو خواهیم شد. مجسمه‌هایی از فراعنه و اساطیر مصری نیز در همین ابتدای ورودی قرار گرفته است که به ما نوید یک بازدید رویایی از لوکیشن سریال‌های متفاوت می‌دهد.

نخستین مسیر در شهرک سینمایی غزالی، خیابان لاله زار است. خیابان لاله زار نماد نوگرایی در تهران زمان خود به شمار می‌رفت و با خیابان شانزه لیزه در پاریس مقایسه می‌شد. این خیابان از چهارراه اسلامبول تا میدان توپ خانه امتداد داشت. اولین ساختمانی که در این سفر جذاب خود به شهرک سینمایی غزالی خواهیم دید، ساختمان کافه تابان است، ساختمانی با سبک ساختمان‌های دوره پهلوی که با قدم زدن بر سنگفرش‌های کنار آن می‌توانید به دوره‌ای از تاریخ معاصر بروید که پر از رمز و راز و فراز و نشیب است.

صدای خوش نوای حسن گلنراقی که می‌خواند ستاره مرد، سپیده‌دم! یا "شد خزان گلشن آشنایی" از بنان، نازنین مریم نوری و ده‌ها آواز خاطره‌انگیز از کافه‌ای به نام کافه ترانه دلگشا فضایی دل‌انگیز برایتان ایجاد می‌کند و شما را به ادامه مسیر فرا می‌خواند. همچنان که روی سنگفرش‌ها قدم بزنید، ماکتی از نوستالژیک‌ترین ساختمان‌های عصر پهلوی طهران را خواهید دید، از کافه نادری تا گراند هتل، در محیط فرح بخش گراند هتل می‌توانید غذایی با طعمی عالی نوش جان کنید. می‌توانید در میان مغازه‌های مختلف قدم بزنید، از عطاری‌ها و کافه‌تریاهای قدیمی و کلاه فروشی و کاباره مولین روژ و لباس فروشی‌های قدیمی را می‌بینید و حال و هوای یک شهر واقعی را با همه زنده بودنش در آن احساس می‌کنید.

شاید در کنار پیاده‌روی روی این سنگفرش‌ها با پیرمرد خوش صحبتی که بافنده لباس‌های سریال‌های مختلفی از شهرزاد تا شب‌های برره است هم‌صحبت شوید و او کمی از شعرهایش برایتان بخواند و بتوانید با کلاه پهلوی و کلاه‌های زنانه قدیمی او عکس یادگاری بگیرید. در این مسیر ممکن است عده‌ای را ببینید که در حال ساخت دکوری جدید برای فیلم جدیدشان هستند، شاید شما هم فیلم بعدیتان را اینجا بسازید! در این ساختمان‌ها بسیاری از گروه‌های فیلم‌برداری، وسایل زیادی از خود جا گذاشته‌اند از قاب‌های چوبی و عکس‌های روی طاقچه‌ها تا شلاق‌های اسب و ده‌ها چیز دیگر.

بخش اعظم سریال‌هایی نظیر در چشم باد، کلاه پهلوی، سرزمین کهن، جهان پهلوان تختی، شب دهم، مدار صفر درجه، معمای شاه، شهرزاد، کیف انگلیسی و بسیاری از فیلم‌های خاطره‌انگیز ایرانی همینجا فیلم‌برداری شده است. ساختمان سینما تابان، از اولین سینماهای تهران که فیلم دختر لر (اولین فیلم ناطق ایرانی) در آن اکران شد نیز در نبش لوکیشن خیابان لاله زار واقع شده و بر سر در آن می‌توان پوستری از فیلمی نوستالژیک و خاطره‌ساز همچون "سانست بلوار" شاهکار بیلی وایلدر یا فیلمی دیگر را دید.

 از کوچه پس کوچه‌های خیابان لاله زار که رد شویم می‌رسیم به گذرگاه‌ها و کوچه‌های سرپوشیده که پر است از حجره‌ها، آب‌انبارها و خانه‌های نقلی زیبا با حوض آبی و شیشه‌های رنگی. جایی که برای ساخت فیلم تختی ساخته شد و آن را با نام لوکیشن محله خانی‌آباد می‌شناسند. خانه‌هایی با درهای چوبی، گرمابه سنگلج و زورخانه پوریای ولی از جذاب‌ترین بخش‌های این قسمت به شمار می‌آیند. در کنار حوض آبی و تراس و پرچین‌های این خانه‌ها و یا حتی عکس‌های هنرمندان قدیمی بر در و دیوار اتاق‌ها می‌توان عکس‌های یادگاری گرفت، اگرچه جای یک گلدان شمعدانی کوچک و تمیزی خانه‌ها به شدت احساس می‌شود. 

بخش‌های دیگر تهران قدیم را می‌توان در این شهرک دید، از سینما ژاله و خیابان و میدان ژاله تا مجسمه رضاشاه با چکمه‌های مشهورش. خیابان اکباتان، ساختمان بلدیه و ندامتگاه تا ساختمان کلاه فرنگی که می‌توانید از پله‌های چوبی‌اش بالا بروید و از پس شیشه‌های رنگی‌اش، قسمتی از محوطه وسیع و ده هکتاری شهرک سینمایی غزالی را ببینید. کل لوکیشن‌های دوره معاصر در شهرک غزالی، به 62 هزار متر مربع می‌رسد و پس از آن، لوکیشن های بناهای قبل اسلام با مساحت 15 هزار متر مربع و لوکیشن بناهای پس از اسلام با مساحت 35 هزار متر مربع قرار دارند. 

در کنار ساختمان ندامتگاه و زندان، ساختمانی است مربوط به خودروهای قدیمی از فولکس واگن و ژیان تا ماشین‌های شهربانی و آمبولانس. از جمله بهترین ماشین‌های این نمایشگاه خودروهای قدیمی می‌توان به انواع بنزهای قدیمی، کادیلاک و جیپ اشاره کرد. قسمت هیجان انگیز این ماشین‌های قدیمی این است که می‌توانید سوار بعضی از آن‌ها بشوید و کل محوطه را با آن تماشا کنید و از راهنمایی‌های رانندگان استفاده کنید. سوار شدن بر کالسکه‌های اسب و گشت و گذار در لوکیشن‌های مختلف از دیگر فعالیت‌های هیجان‌انگیزی است که می‌توانید در این دیدنی تهران تجربه کنید. 

اما شهرک غزالی که پیشنهاد می‌کنیم در تور تهرانگردی از آن بازدید کنید، تنها به لاله زار و طهران قدیم خلاصه نمی‌شود. از لاله زار تا دوراهی کوفه – اورشلیم در این شهرک راهی نیست، شهرکی که امروزه نام آن را به شهرک سینمایی ایران تغییر داده‌اند اما هنوز هم، همگان آن را با نام قدیمی‌اش یعنی غزالی می‌شناسند. 

در بخش اورشلیم شهرک سینمایی غزالی با گذر از مجسمه‌های بزرگی از فراعنه به محوطه عظیمی می‌رسیم که در آن می‌توانید کاخ هیرود، خانه مریم مقدس و خانه زکریا، هیکل سلیمان، معبد و بازارچه را ببینید که به محض دیدن آن، قسمت‌هایی از سریال تاریخی مریم مقدس به خاطرتان خواهد آمد. در فیلودلفیا نیز که مربوط به سال 270 پیش از میلاد است می‌توانید کاخ دقیانوس، کلیسا، دوازده شهر و عمارت دادگاه را ببینید، جایی که سریال‌های خاطره‌انگیز بشارت منجی و مردان آنجلس در آن تصویربرداری شده است. بخش کوفه نیز با خانه‌هایی قدیمی، چاه‌های آب و دلو، برج و باروها و خانه‌های خشتی محل فیلمبرداری مجموعه امام علی (ع) بوده است و بعدها در ساخت سریال‌های تنهاترین سردار، ولایت عشق، طفلان مسلم، آخرین دعوت و دیگر سریال‌های مذهبی از آن استفاده شد.

لوکیشن کاروانسرا از دیگر لوکیشن‌های جذاب شهرک غزالی (شهرک سینمایی ایران) است که با ابعاد واقعی و به شکل کاروانسراهای قدیمی ایرانی ساخته شده و در حجره‌های آن می‌توانید چرخی بزنید و خود را مسافری در کاروانسرا تصور کنید. بازدید از شهرک سینمایی غزالی بنا بر علاقه شما می‌تواند بین 2 تا 5 ساعت و حتی بیشتر طول بکشد ولی ارزش دیدن دارد. متاسفانه نبود بروشور و نقشه، نبود تابلوهای راهنما به اندازه کافی، عدم رعایت نکات ایمنی و به خصوص دپوی زباله‌های گروه‌های فیلم‌برداری در کوچه پس‌کوچه‌های این شهرک می‌تواند تجربه گردشگران را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر به بازدید از شهرک‌های سینمایی علاقه دارید و خود را خوره فیلم می‌دانید، می‌توانید سری به شهرک سینمایی پیامبر اعظم در جاده قم که لوکیشن فیلم مجید مجیدی با همین نام بوده است بزنید، شهرک سینمایی دفاع مقدس نیز در 25 کیلومتری اتوبان تهران – قم قرار گرفته که می‌توانید از آن بازدید کنید. از دیگر جاذبه‌هایی که شاید دیدن آن برایتان جذاب باشد، می‌توان به موزه سینما (باغ فردوس) اشاره کرد، جایی که در آن می‌توانید خانه بازسازی شده فرهاد مهراد و ابزار ساخت فیلم‌های قدیمی ایران را در کنار عروسک‌های کلاه قرمزی و عکس‌های مشهور سینمای ایران ببینید.

دیدن از این شهرک سینمایی را به همه علاقه مندان به تئاتر و فیلم و سینما پیشنهاد میکنم.