کلیسا هوانس در ۳۵ کیلومتری تبریز و ۱۳ کیلومتری جاده تبریز– مرند در روستای سهرقه (سرحول) واقع در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. بنای کنونی کلیسا در سال ۱۸۴۰ میلادی به ابتکار سردار سامسون خان و توسط معماران روسی بر پایه ویرانه های کلیسایی متعلق به قرون ۵ یا ۶ میلادی بنا گردیده و در سال ۱۹۳۶ به دنبال وقوع یک زلزله صدمات زیادی متحمل گردید ولی همچنان پا برجاست. کلیسای هوانس مقدس دارای پلانی مستطیلی شکل با جهت شرق به غرب است که طول آن ۱۸ متر و عرض آن در پهن ترین قسمت ۷.۵ و بقیه قسمتها ۵.۴ متر است. کلیسای هوانس مقدس یکی از کلیساهای ارامنهٔ کاتولیک است و نام آن برگرفته از اسم یکی از حواریون عیسی به‌نام یوحنا که ارامنه به آن «هوانس» می‌گویند، گرفته شده‌است.

این کلیسا در داخل شهر مراغه واقع شده و تنها کلیسای موجود در این شهر است. کلیسای هوانس مراغه در دوران حکومت ایلخانان مغول از موقعیت خاصی برخوردار بوده‌است؛ ولی در زمان حاضر این کلیسا به‌دلیل مهاجرت ارامنه به تهران و شهرهای دیگر، عملاً بدون استفاده باقی مانده‌است. کلیسای هوانس شامل سه بخش محل اسکان اسقف اعظم، مدرسه و روشن‌کردن شمع وعود است که برخلاف عرف رایج در کلیساسازی، دارای پلان مربع القاعده می‌باشد.

مدخل این کلیسا در ضلع غربی و ورود به داخل آن از طریق درگاه زیر تاق گنبدی صورت می‌گیرد. سردر ورودی کلیسا دارای گنبد رک هرمی با روکش شیروانی است و ناقوس کلیسا نیز در این محل واقع شده‌است. در بنای این کلیسا آجر بکار رفته است. درون کلیسا به سه بخش تقسیم شده است که هر یک دارای گنبدی مجزا هستند. در سمت غربی بنا ورودی اصلی کلیسا همراه با برج ناقوسخانه قرار دارد که مرتفع ترین ساق گنبد بین سه گنبد کلیسا را دارد. ناقوسخانه از داخل دارای پلانی مربع شکل و از خارج پلان ستاره شکل با ۸ پر با ۸ نورگیر در بالای آن است . جهت دسترسی به برج کلیسا دو ردیف پلکان در دو سمت برج ساخته شده است.

در قسمت میانی بنا صحن اصلی کلیسا قرار دارد که خود از دو مربعهای مجزا تشکیل یافته است. در مربع اول (مربع غربی) یک ورودی در سمت جنوب و دو پنجره در قسمت فوقانی آن قرار دارد و در قسمت مربع دوم گنبدی مخروطی شکل با چهار نورگیر و شش پنجره نما از داخل تعبیه شده است . ارتفاع ساق این قسمت از بنا کمتر از ساق گنبد ناقوس خانه است. سطح داخلی گنبد که با آجر بنا شده است دارای تزئینات زیبا و منحصر بفرد است.

در این قسمت نیز یک پنجره به سمت شمال و یک پنجره به سمت جنوب تعبیه شده است. در شرق بنا محراب کلیسا قرار دارد که دارای گنبدی ۸ ضلعی با کوتاه ترین ساق در بین سه گنبد کلیسا بوده و در قسمت پائین دیوارهای داخلی محراب تزئیناتی بصورت طاقچه نما و در بالای محراب در دو سمت جنوبی و شمالی دارای پنجره میباشد. دیوارهای خارجی کلیسا دارای قاب بندیهایی است که بر زیبایی بنا افزوده است.از شما برای بازدید از این کلیسای زیبا دعوت مینماییم .