آتشکده کرکویه یا آتشکده کرکوشاه (که با نام خرابههای یک معبد (کرکو) در فهرست آثار ملی ثبت شدهاست) بنا و آتشکدهای مربوط بهدوره ساسانیان است که در شهرستان هیرمند، در مرکز روستایی با همین نام واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پیشینه
دیرینگی آتشکده کرکویه را به زمان کیخسرو نسبت دادهاند و بنا بر روایات کرکویه تا سده هفتم هجری آباد بودهاست.[نیازمند یادکرد دقیق] کرکویه توسط نویسندگان دوران اسلامی توصیف شدهاست. از آن میان، استخری کرکویه را نخستین راهی میداند که سیستان را به هرات پیوند میهد و بر پایه گفته وی، کرکویه در سه فرسنگی زرنج یا زرنک (سیستان) واقع شدهاست.
یاقوت حموی نیز در مورد آتشکده کرکویه نوشته: شهری از سیستان بوده و آتشکدهای که نزد زرتشتیان محترم شمرده میشد در آنجا قرار داشت.این آتشکده تا قرن 17 هجری که قزوینی آن را وصف کردهاست بسیار خرم و زیبا بودهاست.
این بنا از آتشکدههای مهم ایران بوده و موبدان آن نیز جایگاه ویژهای را دارا بودند. به گونهای که در تاریخ آمده فردوسی جهت نگارش شاهنامه و تحقیقات خود نزد موبد این آتشکده آمده است.
نام
کلمه کار یا کر در زبان پارسی کهن به معنی مردم جنگاور و جنگجو است. بنابراین میتوان گفت کرکویه به معنی کوی جنگاوران است.
موقعیت جغرافیایی
این آتشکده از آثار تاریخی و قدیمیاستان سیستان و بلوچستان است و در نزدیکی شهرستان هیرمند قرار دارد. این آتشکده که آتشکده کرکوشاه نیز خوانده میشود در کنار و چسبیده به روستای کریم کشته و ۸ کیلومتری تپه منطقه شهرستان و در میان زمینهای باتلاقی سیستان و نزدیک مرز ایران با افغانستان جای گرفتهاست.
این بنا و همچنین آثار تخته پل در شهرستان هیرمند، در روستای کرکو و در کنار روستای کریم کشته و هشت کیلومتری تپه منطقه شهرستان قرار دارد. تخته پل، پل آجری بودهاست که به نوشته استخری، راه زرنک و هرات را به هم متصل میکردهاست.
معماری
کرکوشاه یا کرکویه برجاماندههای یک آتشکده مربوط به دوران ساسانی است که شامل یک دیوار خشتی - چینهای از یک برج دفاعی شهر باستانی است. این آثار شامل تعدادی از بناهای بزرگ و کوچک است. این بخش دارای تالاری به طول ۱۱ متر و عرض ۸/۵ متر است. بر اساس توصیفات مورخان دوران اسلامی، این اثر تاریخی دارای دو قبه بزرگ و بر هر قبه شاخی چون شاخ گاوی بزرگ ساخته بودند و آتشگاه در زیر آن دو قبه قرار داشت.
از دیگر مشخصههای معماری آن آجرهای بزرگ دوره ساسانی است. خانههای پیرامون آن مربوط به دوره قاجاریه است و زیباترین آنها اتاق گچبری است.
علاقه مندان به جاذبه های تاریخی میتوانند از این جاذبه قدیمی دیدن کنند.
ثبت دیدگاه
0 دیدگاه