روستای یاسه چای در ردیف روستاهای تاریخی ایران دراستان چهارمحال و بختیاری است که یک ویژگی خاص دارد. استان چهارمحال و بختیاری حدود ۹۰۰ روستا دارد که هر کدام از این روستاها از نظر گردشگری زیبایی خاصی دارد و تعداد بی‌شماری از این روستاها نیز دارای بافت‌های تاریخی است که باید به پتانسیل‌های گردشگری این روستاها توجه شود.در شهرستان سامان تعدادی روستا وجود دارد که این روستاها در کنار رودخانه زاینده‌رود احداث شده‌اند و هر کدام زیبایی خاصی دارند.تعدادی از این روستاها مانند روستای هوره، یاسه چای، سوادجان و... بافت‌های تاریخی دارند و از طرفی قرار گرفتن در کنار رودخانه خروشان زاینده‌رود و باغات گسترده منطقه زیبایی و جلوه خاص ایجاد کرده است.

روستای یاسه چای

یاسه چای یکی از این روستاها است که در کنار زاینده‌رود و در ۵۲ کیلومتری شهرکرد و ۶۰ کیلومتری نجف‌آباد اصفهان واقع شده است.یاسه چای حدود ۴۰۰ سال قدمت دارد. این کلمه ترکیبی از یاسه و چای است که کلمه‌ای ترکی است و به معنای جایی است پهنای رودخانه زیاد می‌شود. «یاسو» به معنی «پهن» و «چای» به معنی «رودخانه» است. مردم روستا به زبان ترکی سخن می‌گویند.این آبادی دارای کوچه‌های سرپوشیده و دالان‌های قدیمی و بافت معماری خاصی است که آن را به یک روستای هدف گردشگری تبدیل کرده است.

این روستا به علت کم بودن زمین برای احداث خانه بیشترین بهره را از زمین‌ها گرفته است و این مهم موجب شده که در این روستا کوچه‌ای به چشم نیاید، بلکه رفت‌وآمدها از طریق دالان‌ها صورت گیرد. تونل‌های روستا با گذشت بیشتر از یک قرن همچنان پابرجاست.از این رواین روستا به روستای بدون کوچه نیز معروف است.مسیر اصلی این دالان به طول ۴۰۰ متر، شمال و جنوب روستا را به هم وصل می‌کند و ۵ دالان فرعی، راه‌های ارتباطی خانه‌های بافت قدیمی است.

بافت روستای یاسه چای از خشت و گل و متعلق به دوره صفویه است. هسته اولیه آن در بخش غربی و اطراف حمام و مسجد بوده و کم کم به سمت شرق توسعه یافته و برای حفظ امنیت روستا و کنترل آمدوشد تنها راه ورود و خروج دروازه شرقی و غربی بوده است. دو دروازه اصلی این روستا در زمان حمله و هجوم اقوام بیگانه در ادوار گذشته توسط اهالی بسته می‌شد.عمده مصالح به کار رفته در این بافت خشت و گل، چوب، سنگ، ملات‌های گل و اندود و کاهگل بوده است. مصالح رایج بناهای روستا خشت است که به دلیل وجود سنگ‌ریزه در خاک منطقه حاوی مقدار زیادی خرده سنگ است.روستای یاسه چای در گذرگاه کمربند سبز زاینده‌رود قرار دارد که در میان باغ‌های وسیع گردو و بادام همگونی طبیعت و معماری تاریخی را به نمایش گذاشته است.

خانه‌های مسکونی روستا عمدتا نقشه ساده و بدون دید مستقیم از درب ورودی دارند و فضاهای یک خانه در طبقه همکف شامل درب، دالان ورودی، حیاط، ایوانچه، مطبخ، انبار علوفه و آذوقه و در طبقه بالا شامل اتاق‌های نشیمن، مهمان خانه، ایوان مسقف با ستون و نرده چوبی است که بام‌ها و ایوان‌ها علاوه بر کاربرد معمول برای خشک کردن محصولات کشاورزی نیز استفاده می‌شود.

راه دسترسی

یاسه چاه از طریق جاده‌های آسفالت سامان، پل زمانخان، تیران، شهرکرد، چادگان، بن و سد زاینده رود قابل دسترسی است.محدوده تاریخی این روستا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.