این مجموعه تاریخی دارای ۵ خانه است با نام های حسینی دوست، موسوی، گبری، سیدعلی آقا و آقازاده؛ تمامی این خانه ها در یک کوچه قرار دارند و امروزه هر کدام دارای کاربردهای مخصوص به خودشان را نیز دارا می باشند و به نحوی از بازدیدکنندگان خود میزبانی می کنند.

این مجموعه ارزشمند تاریخی از سال ۱۳۸۵ در یک دوره ۱۰ ساله زیر پوشش صندوق احیا و مرمت آثار تاریخی رفت و توسط شرکت آفاق روشن ابرکوه نیز مرمت شد، از این ۵ خانه تنها خانه آقازاده قابلیت بازدید دارد و دیگر خانه های موسوی و حسینی هم نیز هم اکنون کاربرد اقامتی دارند و خانه های گبری و سید علی آقا نیز در آینده کاربردی به همین مظمون خواهند داشت. جالب است بدانید خانه سید علی آقا با خانه آقازاده دیوار به دیوار هستند و از طریق ساباط به یکدیگر متصل شده اند. این مسیر دسترسی خانه به یکدیگر در اصل حاکی از پیوند نزدیک و یا خویشاوندی اعضای خانه ها با هم دیگر است.

معماری خانه آقازاده

این خانه بنایی دو طبقه است و مانند دیگر خانه هایی که در این مجموعه وجود دارد از مصالح بومی مانند خشت و آجر بهره گرفته می شد. علاوه بر این تزئینات خانه، درها و پنجره ها از چوب و برای گچ بری ها از ملات گچ نیز استفاده شده است.

سردر ورودی بنا در سمت شمال غربی خانه واقع شده و از طریق یک دالان به گوشه حیاط خانه نیز دارای راه است. در سه جهت حیاط این خانه اتاق ها و بخش های مختلف خانه ساخته شده و مانند تمامی خانه های تاریخی که در کویر ساخته شده اند یک حوض سنگی هم در میان آن نیز به چشم می خورد. نکته ای که جالب است در خصوص ساخت این خانه ها بدانید این است که از این جهت در سه جهت خانه اتاق ها را می ساختند تا در فصل های مختلف بتوانند اقامت خود را در جهت تابش خوشید تغییر دهند.

بادگیر های خانه آقازاده

بادگیرهای خانه آقازاده در ابرکوه از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار هستند، از همین رو در این قسمت می خواهیم درباره این سازه های ارزشمند صحبت کنیم؛ بادگیرها در اصل برج هایی هستند که در مناطق کویری به منظور تهویه هوای اتاق های خانه نیز ساخت می شدند و از نظر معماری و ظاهر و کارکرد نیز انواع مختلفی داشته اند. لازم به ذکر است که بگوییم بادگیرهایی که در ایران ساخته شده اند به سه نوع تقسیم می شوند: اردکانی، کرمانی و یزدی تقسیم می شوند.

بادگیرهای یزدی از سایر بادگیرها بزرگتر و بلندتر هستند و معمولا ساختار آنها چهارطرفه یا هشت طرفه نیز در نظر گرفته می شده است. این سازه ها در فصل تابستان به داد اهالی این شهر کویری می رسد و هوای خانه را مطبوع می سازد. بادگیرهای خانه آقازاده بر فراز تالار اصلی و در دو طبقه نیز ساخته شده است. همین امر این خانه را از بسیاری دیگر از خانه های مناطق کویری متمایز می سازد. این بادگیر زیبا، ۱۸ متر ارتفاع و ۱۸ مترمربع مساحت و ۱۹دریچه تنظیم جریان هوا دارد. جالب است بدانید که این بادگیرها به اندازه مهندسی ساخته شده اند که حتی زمان هایی که بادی هم نمی وزد عمل تهویه اتاق ها به خوبی انجام شود، بادگیر طبقه بالا و پایین به طور کامل با یک دیگر هماهنگ هستند.

عمارت کلاه فرنگی در خانه آقازاده

در خانه آقازاده در ابرکوه عمارتی کوچکی با تزئینات زیبا به نام کلاه فرنگی نیز وجود دارد که به دوره قاجاریه باز می گردد. سبک معماری این بنا ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی آن دوران است. این عمارت ها معمولا در وسط باغ یا بوستان ساخته می شوند و به طور معمول گنبد آن مخروطی شکل است. کلاه فرنگی خانه آقازاده بر بام تالار اصلی و درست در کنار بادگیر نیز قرار گرفته است و سقف پنج دری اصلی را نیز تشکل داده است. ساختار معماری عمارت کلاه فرنگی هشت پر بوده در هر وجه آن یک پنجره با شیشه های رنگی وجود دارد و به نحوی طراحی شده که بیشترین نور را به تالار اصلی نیز انتقال داده است.

زیر زمین با معماری دستکند

در این خانه تاریخی ۴۰۰ ساله زیرزمینی وجود دارد که به صورت دست کند ساخته شده و به گفته افراد محلی که در شهر ابرکوه زندگی می کنند بر روی بستری سنگی این زیرزمینی قرار گرفته است؛ علاوه بر این بخش هایی هم در این شهر وجود دارد که مثل روستای میمند به صورت دستکند نیز ساخته شده است. سایت سی تی مهر بازدید از این مکان تاریخی که دارای معماری بنای اصیل ایرانی را به شما گردشگران عزیز پیشنهاد میکند.