آسیاب آبی ریگاره در محمدیه‌ی شهر نایین به عنوان یکی از شاهکارهای معماری و هنری شهر نایین محسوب می‌گردد. این آسیاب با تکنیک و روش کند و به وسعت بسیار زیاد به طول دست کم 150 متر و عمق 30 متر در دل خاک ایجاد شده است. آسیاب آبی ریگاره محمدیه شاهکار دوره پیش از اسلام با شماره 29778 در سال جاری در فهرست آثار ملی قرار گرفت. آسیاب آبی ریگاره نیز یکی دیگر از شاهکارهای معماری نائین در سال 1384 از دل خاک نمایان شد و این آسیاب آبی دست کنده در عمق 30 متری زمین در نوع خود منحصر به فرد است.

اتاقک آسیابان و تنوره (مخزنی است که آب در آن جمع می‌شود) از دیگر بخش‌های آسیاب آبی ریگاره محسوب می‌شود. این بنای تاریخی با استفاده از تکنیک کند در دل زمین کنده شده و هیچ مصالح ساختمانی در آن دیده نمی‌شود آسیاب آبی ریگاره در محمدیه نایین و به طول حداقل 130 متر و عمق 30متر حفر شده که پس از عبور از راهرو بسیار عمیق و طویل آن با شیب بسیار تند، به محل اصلی آسیاب به صورت چند اتاق و محل آرد کردن گندم‌ها می‌رسد.

آسیاب آبی ریگاره آب قنات بسیار قدیمی کیخسرو را در عمق 18 متری و سپس به طرف  هدایت و در نتیجه آب قنات در عمق 30 متری و با فشار بالا پره‌های چرخ آسیاب را چرخانده و به فعالیت خود ادامه می‌داده است، پس از آن آب را به وسیله سه کانال دیگر به قنات اصلی هدایت می‌نموده‌اند.
ورودی اصلی آسیاب در عمق 3 متری ایجاد و در زیرزمین با عبور از دالانی بزرگ به طول 60 متر و با شیب بسیار تند به مرکز اصلی و جایگاه اصلی آسیاب متصل می‌گردد. این دالان با ارتفاع متغیر 2 تا 4 متر و با شیب بسیار تند و به صورت عجیبی کنده شده است.

در محوطه اصلی آسیاب در عمق 25 متری به فضاهای متعدد از جمله اتاق‌ها و محل اسطبل و محل قرار گرفتن سنگ‌های آسیاب و تنوره برخورد می‌نماییم. در این قسمت سکوهایی برای گذاشتن کیسه‌های گندم و آرد تعبیه شده است. بر اساس گفته‌های پیشینیان محل این آسیاب در زمان کیخسرو و بیش از 2000 سال پیش ساخته شده است چنانچه ضرب المثل‌های گوناگونی به این آسیاب منسوب می‌باشد. لطفا اگر از این بنای تاریخی در شهر نایین بازدید کردید نظرات خود را با سایت سی تی مهر در میان بگذارید.