کوه‌ها معمولا یکی از مهم‌ترین بخش‌های اکوسیستم‌های طبیعی محسوب می‌شوند. برخی از کوه‌ها به‌حدی زیبا هستند که به شهرتی جهانی رسیده‌اند، با این وجود هستند کوه‌های که با تمام خاص بودنشان کمتر نامی از آن‌ها می‌شنویم که البته این مورد به بی توجهی مسئولان بر می‌گردد.

این کوه‌ها را نه طبیعت سرسبزشان و نه قله‌های برفی‌شان دیدنی کرده‌اند بلکه تنها شکل ویژه‌ای است که دارند. به جرات می‌توان گفت کوه‌های مینیاتوری یکی از منحصربه‌فردترین مواهب طبیعی است که در ایران وجود دارد و مشابهش را در کمتر جایی از دنیا می‌توان پیدا کرد مگر در سیاره‌ای دیگر همچون مریخ!

معرفی

کوه‌های مینیاتوری یا مریخی بخشی از طبیعت زیبای شهر همیشه بهاری چابهار به شمار می‌رود که متاسفانه چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این کوه‌ها به سبب وضعیتی که دارند در دسته‌ی مناطق بدبوم یا بدلند قرار می‌گیرند.

ویژگی مشترک این مناطق عدم وجود پوشش گیاهی و نداشتن ارزش چراگاهی است. کوه‌های مینیاتوری از نوع رسوبی هستند و طبق نظر کارشناسان در گذشته‌های دور زیر تلی از خاک مدفون بوده که بر اثر گذشت زمان و بارش باران‌های موسمی از زیر خاک سر برآورده‌اند.

فرآیندهای تکتونیکی به‌دلیل فرورانش پوسته عمان به زیر مکران و فرسایش آبی و بادی از جمله مهم‌ترین دلایل شکل گیری این کوه‌ها بوده است. شیارهای ریز و یکدستی که روی این کوه‌ها وجود دارد سبب شده است تا نام مینیاتوری به خود بگیرند و جلوه‌ای به واقع فرازمینی داشته باشند.

عمر این کوه‌ها را بالغ بر ۵ میلیون سال برآورد کرده‌اند. کوه‌های مینیاتوری یا مریخی ادامه‌ رشته کوه‌های زاگرس هستند که تا پاکستان ادامه دارند. ارتفاع این کوه‌ها متغییر بوده و از پنج متر تا بیش از صد متر در میان آن‌ها پیدا می‌شود.

نکته‌ی جالب پیدا شدن انواع فسیل ماهی و آبزی در این کوه‌ها است که ثابت می‌کند کوه‌های مینیاتوری در گذشته زیر آب قرار داشته‌اند. همچنین از آنجایی که کوه‌ها در نزدیکی دریا قرار دارند نمی‌توان اثر جزر و مد را روی آن‌ها نادیده گرفت.

در فاصله‌ی ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری بعد از چابهار می‌توان این کوه‌ها را پیدا کرد که تا کیلومترها امتداد دارند. در میان این کوه‌ها دریاچه‌ای منحصربه‌فرد به رنگ صورتی وجود دارد که لیپار نامیده می‌شود.

در مطلبی جداگانه به این دریاچه نیز پرداخته‌ایم. ترکیب این کوه‌ها با دریاچه‌ی لیپار چشم‌اندازی را پدید آورده که نمی‌توان به‌راحتی از آن چشم‌پوشی کرد. هر ساله همایشی به‌عنوان مریخ نوردی در چابهار برگزار می‌شود که طی آن علاقه‌مندان می‌توانند به‌صورت پیاده مسیری مشخص از ساحل دریای عمان و کوه‌های مینیاتوری را طی کرده و از تماشای مناظر بی بدیل این منطقه لذت ببرند.

متاسفانه تاکنون اقدام مهمی برای ثبت این اثر طبیعی به‌عنوان یک ژئوپارک ملی در سطح جهان صورت نگرفته است که امیدواریم این اتفاق در آینده‌ای نزدیک به وقوع بپیوندد.

آدرس

سیستان و بلوچستان، ۵۰ کیلومتری چابهار، جاده چابهار - گواتر

دسترسی

به چابهار که سفر کردید در سمت شرق به جاده‌ی منتهی به بندر گواتِر وارد شوید و بعد از طی حدود ۵۰ کیلومتر در سمت چپ جاده می‌توانید این کوه‌ها را ببینید. این جاده یکی از منحصر به فردترین جاده‌های ایران است که در طول آن می‌توانید علاوه‌بر کوه‌های مریخی، دریاچه‌ی لیپار و دریای عمان را هم تماشا کنید.

بهار، پاییز و زمستان بهترین زمان برای سغر به این منطقه است. از آنجایی که این ناحیه از نظر آلودگی نوری در وضعیت بسیار خوبی به سر می‌برد یکی از بهترین تفریحاتی که علاقه‌مندان زیادی هم دارد تماشای ستاره‌های شب و نجوم است.

خوشبختانه یک کمپینگ و مجتمع گردشگری در این منطقه برای رفاه حال گردشگران و استفاده از ظرفیت بالقوه‌ی آن تأسیس شده است که امکانات مناسبی را در اختیار مسافران قرار می‌دهد.

این مجتمع با مساحتی بالغ بر ۷ هکتار بین کوه‌های مریخی و ساحل دریای عمان ساخته شده است و شامل دو سالن ویژه اردوهای دانش‌آموزی، فضای سبز، سرویس های بهداشتی، ۶ سوئیت، آلاچیق، سکوی ویژه رصد ستارگان می‌شود. آسمان این نقطه قابلیت رصد همزمان ‍۱۴ صور فلکی را دارد. یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی کوه های مریخی هستند که دیدن از آن میتواند شمارا سرگرم کند.