مدرسه فیضیه قم

نام قدیم مدرسه فیضیه و نام جدید مدرسه: شیخ نوری، حسین محدث نوری، خاتم المحدثین، علامه محدث نوری، میرزا حسین نوری، علامه نوری، میرزای نوری، محدث ، حاجی نوری یا مدرسه نوری.

فیضیه مربوط به سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در قم، جنب حرم فاطمه معصومه، میدان آستانه مقدسه واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۷۱۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

تاریخچه

این مدرسه در نیمهٔ اول قرن سیزدهم هجری قمری (محدوده سال‌های ۱۱۶۵ تا ۱۲۱۵ شمسی) جایگزین مدرسه آستانه شد که به اعتبار متون معتبر تاریخی، آن مدرسه از میانه قرن ششم هجری قمری وجود داشته و درعصر صفوی تجدید بنا شده بود. بنای مدرسه چهار ایوانی است و در دو طبقه با ۴۰ حجره پایینی متعلق به عصر قاجار و ۴۰ حجره بالایی متعلق به قرن چهاردهم هجری قمری بنا شده‌است. قدیمی‌ترین بخش مدرسه، ایوان جنوبی آن است که به تاریخ ۹۳۹ هجری قمری با کاشی‌های زیبای معرق، متعلق به عصر صفوی تزیین شده‌است و سر در صحن عتیق آستانه حرم فاطمه معصومه دختر موسی بن جعفر محسوب می‌شود.

یورش به مدرسه

روز جمعه مصادف با دوم فروردین ۱۳۴۲ و برابر با ۲۵ شوال سالروز شهادت جعفر صادق، امام ششم شیعیان، به دنبال اعلام عزای عمومی و سخنرانی‌های خمینی و تلاش وی در جهت بسیج علما در سراسر کشور، اطلاعیه‌های فراوانی از سوی مجامع مذهبی و مساجد و کانون‌های تبلیغاتی برای برپایی جلسات پراکنده گردید و در اطلاعیه‌ها دعوت شده بود که مردم به سخنان بیان شده در این مجالس در رابطه با حوادث چند ماهه اخیر کشور گوش فرا دهند. رژیم محمدرضا شاه نیز در مقابل این تحرک خود را آماده می‌کرد. در روز موعود از سوی مراجع سه مجلس بزرگ در قم برگزار گردید. مجلس اول صبح جمعه در منزل خمینی، مجلس دوم به میزبانی آیت‌الله شریعتمداری و مجلس سوم به دعوت آیت‌الله گلپایگانی در بعد از ظهر همان روز در مدرسه فیضیه برگزار گردید.

به گفته دنیل برومبرگ، رژیم وقت جمعی از اوباش را برای حمله به طلبه‌های اطراف مدرسه ترغیب کرده بود. بر اساس برنامه قبلی، عده‌ای کماندو، با لباس کشاورزان و در حالی که به چاقو و چوب مسلح بودند، به وسیله چند دستگاه اتوبوس شرکت واحد از تهران وارد قم شدند. علاوه بر این تعداد زیادی سرباز و نیروهای ویژه شهربانی در اطراف صحن حرم فاطمه معصومه و مدرسه فیضیه تجمع کرده بودند. این عده پس از مانوری کوتاه در شهر به سوی دروازه قم رفتند و در آنجا مستقر شدند. هنگامی که سخنرانی در مدرسه فیضیه جریان داشت، نیروهای رژیم محمد رضا شاه به مدرسه حمله کردند. این نیروها پس از رساندن خود به پشت بام‌های اطراف به تیراندازی به طرف روحانیون پرداختند و تعدادی از طلاب را نیز از پشت بامها به زمین پرتاب کردند. که در این حادثه روحانی جوانی به نام سید یونس رودباری بعد از صدمه دیدن ناشی از پرت شدن از پشت بام فیضیه به کشته شد.

مدرسه فیضیه یکی از اماکن تاریخی شهر قم است.