وانیل یا ورق قَماری[1] میوه گیاهی است از خانواده ثعلب هاOrchidaceae، این گیاه دارای پایه‌ای رونده بوده و بومی جنگلهای مرطوب قاره آمریکا است.
دانه‌های این گیاه را پس از فرآوری تخمیر می‌کنند تا عطر مطبوع آن‌ها بیرون بیاید و عموماً به صورت پودر یافت می‌شود و در بعضی موارد آن را با الکل اتیل و آب مخلوط کرده که به صورت عصاره وانیل به بازار عرضه می‌شود که عموماً حاوی 35٪ الکل می‌باشد. عصاره وانیل ممکن است دارای شکر، شربت ذرت یا پروپیلن گلیکول نیز باشد. معروفترین کاربرد این گیاه در ایران در شیرینی پزی و ساخت بستنی است. سرخپوستان توتوناک سازندگان اولیه وانیل بودند.
وانیل پس از زعفران گران‌قیمت‌ترین ادویه است