قسط تلخ گیاهی است پایا و کم ارتفاع و دارای ریزوم (ساقهی زیرزمینی) استوانهای شکل که از آن ساقههای هوایی متعددی خارج میشوند. برگهای آن متناوب، غلافدار و نوکتیز و گلهای آن خوشهای، سفید رنگ و در بعضی موارد سبزرنگ میباشند.
طبق نظر حکمای طب سنتی ایرانی طبیعت آن بسیار گرم و خشک میباشد. قسط تلخ را گرمتر و خشکتر از قسط شیرین می دانند ، به حدی که تاول آور است و بیشتر در استعمال خارجی تجویز می کنند .
ریشه قسط تلخ در چین به عنوان گرم کننده و برای رفع سوء هاضمه به کار می رود و برای معالجه دل درد و اسهال تجویز می شود . به علاوه به عنوان بزاق آور ،ضد تب نوبه ای و تونیک و مقوی مورد توجه است . استوارت معتقد است این خواص را تخم آن نیز دارد و به علاوه معتقد است که تخم آن برای معالجه وبا، دندان درد و بیماری های ناشی از رطوبت و سرما نیز مفید است در هند و چین ساقه زیرزمینی معطر گیاه به عنوان محرک و از جویدن آن برای رفع دندان درد و سردرد استفاده می شود.
با نام های دیگر قسط تلخ، قسط سیاه ، قسط هندی و قسط کشمیری شناخته می شود.
قسط تلخ مقوی معده
بادشکن
محرک و گرم کننده
تقویت اعصاب
پراکنده کننده بادهای دماغ
رفع سردرد
قسط هندی در ترکیب با سایر ادویه مناسب برای رفع دردهای سینه و آسم و تنگی نفس و سرفه های مزمن و پاک کردن اخلاط لزج سینه و درد پهلو و دردهای مفاصل و سستی اعصاب و عضلات و گرم نمودن آن ها و سیاتیک و رطوبت های بلغمی و تقویت معده و کبد و کلیه و مثانه و گرم نگهداشتن و رفع امراض از آن ها مؤثر و مجرب است.
به علت طبع گرم و خشک برای تقویت اعصاب، اعضا و قوای جنسی نیز مناسب است و برودت معده و کبد را درمان میکند.
با عسل یا ادویه مناسب خورده شود، آثار آن بیشتر است . ضماد آن با روغن زیتون برای فلج و سستی اعضا و دردگوش مفید است و ریختن قطره روغن آن در گوش گرفتگی های گوش را باز می کند .خوردن 5 گرم آن با شراب و افسنطین برای درد سینه ، تنگی نفس ، سرفه کهنه و پاک کردن سینه از اخلاط لزج نافع است .
خوردن انگشت پیچ آن با عسل برای رفع درد پهلو مفید می باشد . خوردن آن برای درد مفاصل و سستی اعصاب و عضلات و گرم کردن اعصاب ودر موارد سیاتیک نافع است . ضماد و مالیدن روغن آن هم برای سیاتیک نافع است .
خوردن آن با عسل برای خشک کردن رطوبتها ، دفع بلغم و اخلاط لزج ، تحلیل بادها ، تقویت معده ، کلیه ، و کبد مثانه ، گرم کردن و رفع درد آنها نافع است.