موزه خصوصی بشرویه که در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷ افتتاح شده است، از نخستین موزه‌های خصوصی ایران و جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی است که با همکاری بخش خصوصی در خانه تاریخی ملا عبدالله تونی، واقع در بافت تاریخی شهرستان بشرویه (محله میانده) ایجاد و راه‌اندازی شده است. این بنا که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، دارای بیش از ۲ هزار شی تاریخی است.

تاریخچه:

این بنا با معماری اصیل خانه‌های چهار ایوانی صفویه از جاهای دیدنی بشرویه محسوب می‌شود و زادگاه یکی از علمای بزرگ ایران در همین دوره به نام ملا عبدالله تونی بشروی بوده است که اجدادشان از اصفهان به بشرویه نقل مکان کرده‌ بودند. ملا عبدالله تونی در این شهر دروس مقدماتی خود را خوانده و سپس به اصفهان بازگشته است. وی در مسیر رفتن به کربلا، در کرمانشاه فوت کرده و در همان جا نیز دفن شده است.

معماری:

با توجه به گفته‌ افراد محلی، بنای موزه خصوصی بشرویه حدود ۴۰۰ سال قدمت دارد و با توجه به تزئینات معماری آن، تقریبا همزمان با بنای مسجد میانده ساخته شده است. ورودی این بنا در انتهای کوچه بن‌بستی قرار دارد که بازدیدکنندگان پس از ورود به بنا، داخل دالانی طولانی قرار می‌گیرند و با چرخشی ۴۵ درجه‌، از گوشه جنوب شرقی به داخل منزل راه پیدا می‌کنند.

ایوان زمستانی:

این ایوان که در ضلع شمالی بنا قرار گرفته، برای استفاده در فصل زمستان طراحی شده و در فصول سرد سال، بسیار آفتابگیر است. سقف آن دارای رسمی بندی‌های گچی بسیار زیبا بوده و در ایوان این مکان، ظروف سفالی و چینی متعلق به دوره‌ صفوی و قاجاری نگهداری می‌شود.

ایوان تابستانی:

این ایوان که در ضلع جنوبی بنا قرار گرفته، علاوه بر آن که به طرف جریان باد غالب شهر طراحی شده، اجازه ورود آفتاب به درون بنا را نیز نمی‌دهد و به همین دلیل، در فصول گرم سال دارای هوایی خنک است. اکنون ایوان تابستانی جایگاهی برای نگهداری لوازم ریسندگی و بافندگی است.

انباری یا خانه کندو:

در این اتاق کندوی بزرگی نصب شده که جهت ذخیره‌سازی گندم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. اکنون در این اتاق علاوه بر کندو، خمره‌های سفالی، ظروف مختلف استحمام و انواع ترازوها به نمایش گذاشته شده است.

اتاق‌های موزه خصوصی بشرویه:

اتاق زمستانی:

این اتاق دارای سقفی دوجداره بوده که سقف داخلی با رسمی بندی‌های بسیار زیبا تزئین شده است. در حال حاضر در این اتاق لوازم روشنایی، کتابت و صحافی نگهداری می‌شود.

اتاق مهمانخانه:

این اتاق که ویژه مهمانان بوده، در داخل ایوان پاییز قرار گرفته و اکنون به فروشگاه موزه تبدیل شده است.

اتاق بادگیر:

بادگیر سازه‌ای است که معمولا بر فراز اتاقی که در ضلع جنوبی بنا قرار داشته، ساخته می‌شده است. این سازه دارای شبکه‌هایی است که جریان باد را به اتاق بادگیر هدایت می‌کند. بادگیر موزه خصوصی بشرویه مرتفع بوده و دارای هفت شبکه است. در حال حاضر، از اتاق بادگیر برای نگهداری انواع قفل و کلید، ادوات جنگی، زیورآلات، ظروف نقش‌دار و انواع سکه‌های مختلف استفاده می‌شود.

مطبخ:

در مطبخ موزه خصوصی بشرویه، علاوه بر پخت غذا، پخت نان نیز صورت می‌گرفته است. در حال حاضر، این مطبخ، محل نگهداری لوازم آشپزی و انواع قاشق‌ها است.

اتاقچه:

اتاق کوچکی جنب مطبخ است که برای تهیه خمیر از آن استفده می‌کردند و اکنون انواع سماور‌های ذغالی و لوازم تهیه چای در آن نگهداری می‌شود.

اتاق پژوهش:

در این مکان کلیه کتاب‌ها و منابعی که مربوط به بشرویه هستند و کتبی که اهالی بشرویه تالیف نمودند، جهت امور تحقیقاتی نگهداری می‌شوند. در کل، اشیا به نمایش گذاشته شده در موزه خصوصی بشرویه شامل دسته‌بندی‌های زیر می شوند:

لوازم آشپزخانه و انواع قاشق‌ها

لوازم صحافی و کتابت

لوازم روشنایی

انواع قفل‌ها، زنگوله‌ها و ادوات جنگی

سکه‌ها و زیور‌ آلات:

علاوه بر موارد فوق، سفالینه‌هایی از دوران قبل از اسلام و سکه‌هایی از دوران ولایت عهدی امام هشتم و... نیز در این موزه نگهداری می‌شوند.

فروشگاه موزه:

در این مکان می‌توان برخی از محصولات بشرویه و صنایع دستی منطقه و سایر کتب نویسندگان بشرویه‌ای را مشاهده یا خریداری نمود. این موزه زیبا سالانه میزبان علاقه مندان زیادی است.