مدرسه شاپور رشت

مدرسه شاپور رشت که الان به نام دبیرستان شهید بهشتی می باشد مربوط به دوره قاجار است. مدرسه شاپور در میدان فرهنگ، خیابان آزادگان واقع شده است. مدرسه شاپور در سال ۲۶ آذر ۱۳۵۶ به ثبت ملی رسیده است. در مدرسه شاپور استادان زیادی فارغ التحصیل شده اند.در شهریور ۱۳۹۵ از سوی سازمان میراث فرهنگی، لوحی برای یادبود افتخارات علمی این مدرسه در سر درب ورودی مدرسه نصب گردید. مدیر حال حاضر این مجموعه بزرگ آموزشی، اسماعیل پروانه می‌باشد. دانش آموزان نخبه از سراسر رشت در این مدرسه مشغول به تحصیل هستند.

تاریخچه
دبیرستان شاهپور (بهشتی) رشت در سال ۱۲۹۸ شمسی ابتدا در باغ سبزه میدان تحت عنوان مدرسه متوسط نمره یک کار خود را آغاز کرد و در آن دوران از وجود ارزشمند شخصیت هایی مانند: میرزا حسن خان رشدیه، میرزا عیسی خان سمیعی، میرزا عبدالمجید فرساد، عبدالله راعی و… بهره برد. در ادامه به زیرکوچه و نهایاً حوالی میدان ناصریه (فرهنگ) نقل مکان کرد.

معماری
زمینی به وسعت ۱۸ هزار متر مربع برای مدرسه خریداری شد. اطراف این زمین جز از ناحیه شمال و باختر، تماماً سبزه زار بود. مهندس شولتس آلمانی‌تبار بنای اصلی دبیرستان را تهیه کرد و با نظارت وی ساخت بنا پایان یافت. بنا تقریباً در وسط این زمین بزرگ ساخته شد. مدرسه طوری طراحی شد که به جز کلاس‌های درس آزمایشگاه فیزیک، شیمی و آزمایشگاه طبیعی را نیز دارا بود. از دیگر دارایی‌های مدرسه تالار نقاشی، سالن جلسات و تئاتر و بالکنی برای نصب نورافکن و نمایش فیلم بود. بنای ساختمان اصلی در شهریور ۱۳۹۵ به همت مدیریت وقت مدرسه، جناب آقای علیرضا جعفری مورد مرمت قرار گرفت.

نمای ساختمان بسیار زیبا ساخته شد. قسمت بالای آن با بیت:
توانا بود هر که دانا بود                                 ز دانش دل پیر برنا بود
زینت یافته‌است؛ در زیر آن نیز ساعتی نصب شده‌است. در پایین آن و زیر سردر ورودی، مجسمه فروهر با سیمان برجسته خودنمایی می‌کرد. روی بال‌های فروهر واژه‌های دانایی و توانایی حک شده‌ است. تاریخ این بنا در شعری گنجانده شد، که شاعرش استاد بدیع الزمان فروزانفر بود. در این بیت آمده است:
این بنا انجام و شد ماواگه علم و هنر                              هارده سال از هزار و سیصد افزون بد که یافت

به جز فضای آموزشی، ساختمان دیگری بنا شد که کتابخانه و دفتر دبیرستان و کادر اداری مدرسه را تشکیل می‌داد. در نهایت مدرسه با اعتبار ۷۰۰ هزار ریال به اتمام رسید و مهرماه ۱۳۱۵ با ۴۲۱ دانش آموز مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این مدرسه نوین، در برهه‌های زمانی متفاوت به لحاظ کیفیت آموزشی، ارتقاء می‌یافت. تشکیل انجمن‌های مختلف نظیر انجمن ورزش، طبیعی، نطق و مناظره سالنامه و تألیف، برگزاری کلاس‌های آموزش نظامی، کمک به دانش آموزان تنگدست و… فقط یکی از فوق برنامه‌ها بود. در این مدرسه دختران نیز درس می‌خواندند.

تغییر نام
در جریان انقلاب اسلامی وقتی آذر هوشنگ مدیریت دبیرستان را برعهده گرفت؛ نام دبیرستان به آزادگان تغییر یافت. تغییر نام دبیرستان به شهید بهشتی زمانی بود که محمد باقر نوبخت، ریاست دبیرستان را برعهده گرفت.

تخریب حیاط
ساختمان دبیرستان در مقاطعی از تاریخ دستخوش تغییرات شد. آتش‌سوزی آزمایشگاه مدرسه را در سال ۱۳۷۷ نابود کرد. پس از آن مدرسه به کمک میراث فرهنگی مرمت شد. پیش از اینها ساختمان دبیرستان و حیاط مدرسه اندک اندک کوچک‌تر شد. ابتدا ساختمانی برای آموزش و پرورش، سپس خانه‌ای برای مدیران کل آموزش و پرورش ساخته شد. در ضلع شمالی حیاط مدرسه نیز دبیرستان شریعتی ساخته شد. ساختمان‌های اداری، فروشگاه تعاون فرهنگیان، مسجد قدس و مهمانپذیر فرهنگیان از دیگر بناهایی بود که حیاط قدیمی‌ترین مدرسه نوین رشت را کوچک‌تر کرد. تا جایی‌که محمد باقرنوبخت وقتی برای نواختن زنگ مدرسه در سال ۱۳۹۲ پا به مدرسه دوران تحصیل و مدیریتش گذاشت از این فضای تنگ شده برای جنب و جوش دانش آموزان تاسف خورد.

امیدواریم از این مدرسه تاریخی به خوبی محافظت کنند تا دانش آموزان بیشتری در این مدرسه به تحصیل مشغول شوند.